categorie | data

CD Geistliche Lieder, Johann Sebastian Bach | Ton Koopman en Klaus Mertens

Een wonderschoon album van de gerenommeerde oude muziek pionier Ton Koopman. Samen met vriend en bas-bariton Klaus Mertens brengt hij een selectie uit van Geistliche Lieder van Johann Sebastian Bach. Klavecinist en organist Koopman begeleidt Mertens op het Teschemacherorgel van de Michaëlskerk in Oosterland, Wieringen, Noord-Holland.

Pas vanaf het midden van de jaren 1730 lijkt Bach zich bezig te houden met het componeren van liederen op eigentijdse teksten. Zo komt een aantal van de liederen op dit album uit het tweede pianoboekje voor Anna Magdalena Bach, zijn tweede vrouw. Samen componeerden ze enkele ‘nieuwe liedjes’, waarvan de tekst troost biedt en die het dagelijks leven in het gezin beslist ten goede kwamen. Zo maakten ze 's avonds samen muziek of gingen ze thuis met de kinderen bidden.

Een deel van de liederen van het album Geistlich Lieder is ontleend aan dat pianoboekje voor Anna Magdalena. De andere liederen komen voornamelijk uit het zogenaamde ‘Schemelli Boekje’. Georg Christian Schemelli (rond 1680-1762) was een Duits cantor en uitgever van het liedboek Musicalisches Gesang-Buch, en daarmee voor het merendeel verantwoordelijk voor de keuze van de 954 liederen die het boek bevat. Dus ook voor de selectie van de melodieën van Bach.

Het liedboek bevat 954 ‘geestige, zowel oude als nieuwe liederen en aria's, met goed gezette melodieën, in discant en bas’. In het voorwoord van het boek van 24 april 1736 schreef de Naumburgse superintendent Friedrich Schulze: “De melodieën in het Musicalisches Gesang-Buch zijn door de weledele heer Johann Sebastian Bach, kapelmeester en koordirigent in Leipzig, deels volledig nieuw gecomponeerd en deels ook door hem verbeterd in het basso continuo.

Van de 69 liederen zijn er 21 voor het eerst in druk verschenen. Daarom zijn juist deze 21 liederen geselecteerd uit het Musicalisches Gesang-Buch als basis voor dit nieuwe album, naast de genoemde kleine selectie uit het boekje van Anna Magdalena Bach. De volgorde van de 21 nummers is gebaseerd op muzikale aspecten, als verwante toetscombinaties tussen de liederen. De makers van het album maakten ook een subjectieve keuze uit de veelheid aan gedrukte verzen.

Only from the mid-1730s does Bach seem to be concerned with composing songs to contemporary lyrics. We find such a small series especially in the second piano booklet for Anna Magdalena Bach. He and his wife composed some "new songs" that certainly enriched everyday life in the family, such as making music together in the evening or prayers at home with their children. Among these six songs, there are especially those whose lyrics provide comfort.

The songs of the musical hymnbook have been given their title "Schemelli-Lieder" after the editor Georg Christian Schemelli (around 1680–1762). Schemelli is certainly responsible for the main selection of 954 songs and thus also for the selection of Bach settings to music. 

The publication was titled Musicalisches Gesang-Buch (Musical Hymnbook) and contains 954 "witty, both old and new songs and arias, with well-set melodies, in discant and bass". In the preface of April 24 , 1736, the Naumburg superintendent Friedrich Schulze wrote the following: 

The melodies contained in this Musicalisches Gesang-Buch are by Johann Sebastian Bach, Master of the Chapel Choir and Choir Conductor. Musicians in Leipzig, partly composed completely new, partly also improved by him in the basso continuo.

Of 69 songs with (mostly) figured bass, 21 are hymnologically detectable for the first time in this printing. Exactly these 21 songs were therefore taken as the basis for the selection here from the Musicalisches Gesang-Buch in addition to the mentioned small selection from the second book of sheet music of Anna Magdalena Bach. 

The order of the 21 selected songs for the present production was based on musical aspects, e.g., related key combinations between songs. The performers also made a subjective selection from the multitude of printed verses.






Dit  project werd mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de HollandsKroonse Uitdaging en Rotary Wieringerland.
Wij zijn deze organisaties zeer erkentelijk voor hun ondersteuning.

 

Prijs € 19.95

* Prijs is inclusief B.T.W. exclusief verzendkosten.